Charismatisch-LerarenContemplatief-PersonenOecumenisch-Personen

Jos Douma

Jos Douma is geboren in 1968 in Zuidhorn. Hij is getrouwd, heeft vier kinderen en heeft na zijn middelbare school gestudeerd in voornamelijk theologische vakken. Sinds 2003 is hij voorganger van de Gereformeerd Vrijgemaakte Fonteinkerk in Haarlem.

Vanaf 2008 is hij verbonden aan de Evangelische Theologische Faculteit van Leuven als gastprofessor homiletiek (de kunst van het preken) en sinds 2012 doceert hij het vak spiritualiteit. Jos Douma is schrijver van diverse boeken die te maken hebben met geloofsopbouw en spiritualiteit en stond mede aan de weg van de preekbeweging ‘Passie voor Preken‘.

Jos Douma is een veelgevraagd spreker in kerken en op conferenties. Door zijn theologische achtergrond is hij zeer populair bij de Protestante en Gereformeerde kerk. Anders dan bijvoorbeeld de populaire Amerikaanse leraren die veelal de evangelische kerken bereiken met hun leer. Juist onder de traditionele gelovigen heeft een man als Douma veel aanzien. Ditzelfde zie je bij een persoon als Willem Ouweneel. Het zijn leraren van formaat en daardoor wordt datgene wat ze leren vaak aangenomen zonder er kritisch naar te kijken.

Douma schrijft op zijn website over tongentaal. Hij moedigt de mensen vanuit de traditionele gemeenten aan om hier eens objectief naar te kijken en het niet af te doen als iets wat een dwaling is die voortkomt uit de pinksterbeweging.(citaat). Zo worden dwalingen die geleerd worden in de charismatische beweging binnen gebracht in de traditionele kerken. Zijn aandacht gaat vooral uit naar de spirituele disciplines en dan in het bijzonder meditatief Bijbel lezen en lectio divina.

Jos Douma is één van de drijvende krachten achter de contemplatieve beweging. Deze beweging is nauw verbonden met de Emerging Church beweging waar Douma zelf ook een aanhanger van is.

In het blad ‘Opbouw’, een opinieblad voor de Nederlands Gereformeerde kerken, schrijft hij lovend over het boek van Brian Mc Laren. Dit is één van de belangrijkste leraren van de Emerging Church. In het blad haalt Douma boeken van McLaren aan en verwijst naar de nieuwe spiritualiteit die we ons eigen moeten maken. Dit door onder andere lectio divina te praktiseren. (bron)

Jos Douma geeft regelmatig workshops over het praktiseren van lectio divina. De nadruk ligt op het oefenen van deze praktijk, er is ook ruimte voor het beoefenen van de stilte. (citaat) Om de leer te verantwoorden haalt Douma een uitspraak aan van paus BenedictusXVI. Lectio divina is een manier van Bijbellezen die oorspronkelijk bij de monniken gepraktiseerd werd. Deze manier van Bijbel lezen wordt nergens in de Bijbel geleerd. Het is een occulte methode van lezen zoals men ook leert in de oosterse godsdiensten.

Op de website van Jos Douma kan men leren om op adem te komen. Hiervoor heeft hij diverse oefeningen beschreven zoals hij die zelf ook beoefent. Eén van de manieren is door een stilte oefening. Hierbij komt er eerst een Taizé lied, daarna 15 minuten stilte waarna het lied weer verder speelt. Tijdens de stilte kunt u zich concentreren op een Bijbelvers wat op de site staat. Door de combinatie van de muziek en de stilte kunt u in contact komen met het vernieuwende werk van Gods Geest. Dit wordt nergens geleerd in de Bijbel, dit zien we wel bijvoorbeeld bij Yoga en oosterse meditatie.

De personen waar Jos Douma naar verwijst op zijn website en in zijn artikelen zijn geen Bijbelgetrouwe christenen. Hij citeert uitspraken van de paus BenedictusXVI(bron). Hij verwijst naar leraren uit de Emerging Church beweging (bron). Verder verwijst hij naar Henry Nouwen (bron) en de Taizé gemeenschap (bron). Dit is de manier waarop Douma voorbede doet: “Mijn voorbede voor concrete mensen hierin mag bestaan: bij het inademen de naam van haar of hem noemen voor wie ik wil bidden, bij het uitademen de naam van Christus noemen.”

Daarnaast raadt Douma mensen ook aan om het ‘Jezusgebed’ te bidden. Dit centrerend of contemplatief gebed komt uit de Oosters Orthodoxe kerk. Het gaat er in dit gebed om dat men op het ritme van de ademhaling steeds dieper afdaalt in het kennen van de Here Jezus. Het is een ontledigingstechniek, hierdoor komt er ‘ruimte voor god’.

Deze vorm van gebed komt uit het Hindoeïsme daar noemt men het ‘mantra’. Binnen de Evangelische gemeenten wordt deze techniek vaak als gebedsmantra beschreven. Douma gebruikt deze term echter niet waardoor de mensen, die voornamelijk uit de traditionele kerk komen, zijn leer volgen en vaak niet door hebben waar ze mee bezig zijn.

Op de site van Douma staat een uitleg over het icoon dat hij gebruikt. Het icoon vormt een belangrijke inspiratiebron in de stilteruimte. De drie aspecten van het icoon illustreren samen wat wezenlijk is voor het Woord als basis van de christelijke spiritualiteit. (citaat)

De Bijbel echter verbiedt het om een beeld te maken of dit te vereren. Toch is dit wat Douma hier doet. Dit gebruik van iconen is iets wat in de Emerging Church een normale praktijk is. Doordat Jos Douma zelf een aanhanger is van deze leer is het gebruik van iconen voor hem een normaal gegeven.

Hier nog enkele uitspraken en citaten van Douma:

– “Neem een ontspannen, geconcentreerde lichaamshouding aan. Kom tot rust en wees stil. Adem rustig in en uit. Spreek zachtjes, of alleen in je hart, een kort woord dat je ontleedt aan de schriften. Doe dit bij herhaling op het ritme van je adem.” (Zijn boek ‘Op het Spoor van Meditatie’)

In dit boek geeft hij ook aanwijzingen over de te gebruiken houding: “Zo’n houding kan bijvoorbeeld zijn: zitten op een rechte stoel met beide voeten op de grond, met een rechte rug, en de handen omhoog geopend op de bovenbenen.” Deze technieken zijn niets anders dan een vorm van yoga. In het Hindoeïsme leert men dat deze vorm van ontspanning de kundalini energie vrij zet.

-“het liefdevol en onophoudelijk noemen van de naam van Jezus is een geweldige kracht”, “Waar de heilige naam van Jezus wordt genoemd in een hart dat bidt, daar is bescherming en liefde en troost en ontferming en kracht en aanvaarding”, “Leer zo de naam van Jezus te bidden en steeds meer vervuld te worden met zijn Geest”. (Jos Douma, Jezus uitstralen)

Dit is echter niet wat de Bijbel ons leert over vervuld raken met de Heilige Geest. We ontvangen de Heilige Geest bij onze wedergeboorte. Paulus roept ons op om vervuld te worden met de Heilige Geest.

En word niet dronken van wijn, waarin losbandigheid is, maar word vervuld met de Geest,  Ef. 5:18

We worden niet vervuld door in een mantra de naam van de Here Jezus uit te spreken, maar door gehoorzaam te zijn aan Zijn woord zodat de Geest ons kan leiden op Zijn wegen.

-“Nu is het ontegenzeggelijk waar dat de ene christen zich meer tot contemplatie voelt aangetrokken (à la Maria aan Jezus’ voeten) en dat de andere christen zich meer tot actie voelt uitgedaagd (à la de dienende Marta). Overigens is het dan wel heel spannend als we op ons in laten werken dat Jezus een duidelijke voorkeur uitspreekt voor Maria: zij heeft het beste deel gekozen” (citaat)

Hier  haalt hij een hele tekst uit het verband. Maria zat aan de voeten van de Here Jezus te luisteren. Zij was niet bezig om Zijn woorden één voor één te ontleden om deze daarna in de stilte te ervaren. Maria zat aan de voeten van de Here Jezus te luisteren naar Hem. Ditzelfde doet u als u in de kerk zit en naar de preek van de voorganger luistert. Dat is iets heel anders dan contemplatief luisteren.

Als we kijken naar de personen en organisaties waar Jos Douma naar linkt op zijn site dan valt duidelijk op te maken waar zijn interesses liggen. De personen waar hij naar linkt zijn onder andere: Rick Warren, Henry Nouwen, John Piper, Bill Hybels, Tim Keller, Benedictus XVI, Max Lucado en Dallas Willard.

Al deze personen zijn verbonden met de Emerging Church, de contemplatieve beweging of de Katholieke kerk. Dit verklaart ook zijn deelname aan het project wij kiezen voor eenheid. Er is geen afscheiding meer, er wordt alleen gekeken naar wat overeenkomt.

Door zijn theologische opleiding heeft Douma heel veel kennis van de Bijbel. Deze kennis brengt hij, vermengd met enorme dwalingen, de traditionele kerken binnen. Hierdoor worden ook in deze hoek de fundamentele waarden van het evangelie onderuit gehaald.

Geraadpleegde bronnen:

http://www.josdouma.nl/

http://josdouma.wordpress.com/

http://www.josdouma.nl/spatiumspiritus/index.html?/spatiumspiritus/spatiumspiritus.html

http://www.internetbijbelschool.nl/htmldoc/nieuwsbul10.htm