Contemplatief-PersonenOecumenisch-Personen

Henri Nouwen

Henri Nouwen, (1932-1996) was een Nederlandse katholieke priester en hoogleraar aan diverse Amerikaanse universiteiten. Henri Nouwen studeerde psychologie in Nijmegen, was een tijd lang missionaris in Latijns Amerika en schreef diverse spirituele boeken in het Nederlands en het Engels en heeft een aantal maanden in een Canadees klooster geleefd om het monnikenleven van binnenuit te leren kennen.

Henri Nouwen was een leerling van Thomas Merton en neemt, na Merton, waarschijnlijk de tweede plek in wat betreft invloed en bewondering binnen de evangelische wereld. Zijn beïnvloeding van de hedendaagse bekende evangelische voorgangers is duidelijk te zien in de getuigenissen die ze over hem geven. Tony Campalo noemt hem één van de  grootste christenen van onze tijd. Hij zegt over Nouwen: Nouwens  schrijven heeft christenen van verschillende overtuigingen geïnspireerd en geleid. Zijn leven was een perfect voorbeeld van heiligheid in de 20e eeuw.(1)

Kay Warren, de vrouw van Rick Warren, prijst Henri Nouwen aan. Over het boek: In the name of Jesus zegt ze: “Het is een dun boekje, maar ik heb bijna ieder woord ervan onderstreept”.(2) Zo wordt de leer en het onderwijs van Nouwen op steeds meer plekken en door steeds meer christenen geaccepteerd en gepraktiseerd. Henri Nouwen heeft samen met Thomas Merton de hedendaagse basis gelegd van het contemplatieve christendom. Deze vorm van meditatie was in de katholieke kerk al eeuwenlang in gebruik, maar mede door hen is deze dwaling wijd verbreid binnen de gehele christelijke wereld. Binnen alle denominaties zie je dat het onderwijs van Merton en Nouwen gebruikt en toegepast worden.

Dat Henri Nouwen de oosterse spiritualiteit omarmt heeft blijkt onder meer uit het voorwoord dat hij schreef  voor een boek dat christendom mixt met hindoeïstische spiritualiteit. Hij schrijft het volgende:” De auteur laat een prachtige ontvankelijkheid zien voor de gaven die we vinden in het hindoeïsme, boeddhisme en moslim religie. De auteur heeft hierin de grote wijsheid ontdekt voor het spirituele leven van de christenen. De auteur ging naar India om andere spirituele tradities te leren. Hij heeft vele schatten meegenomen die hij in dit boek aanbiedt.” Dat Nouwen deze gebruiken zelf ook toepaste blijkt uit wat hij schrijft in zijn boek The way of the heart :” Het zachtjes herhalen van een enkel woord helpt ons om met onze gedachten af te dalen in ons hart. Deze manier van bidden opent ons voor Gods actieve aanwezigheid”.

De Bijbel verbiedt echter op vele plaatsen het gebruik van heidense rituelen om tot God te komen.

7 Als u bidt, gebruik dan geen omhaal van woorden zoals de heidenen, want zij denken dat zij door de veelheid van hun woorden verhoord zullen worden. Matth. 6:7

Dat Henri Nouwen deze vorm van spiritualiteit echt beoefende en dat het niet een eenmalig probeersel was blijk uit zijn dagboek Sabatical Journey wat hij schreef vlak voor zijn dood. Hierin schrijft hij het volgende: “Op weg naar de sportschool kocht ik een walkman om te luisteren naar een bandje van Matthew Fox genaamd Creatie, Spiritualiteit en de Zeven Chakra’s. Zo probeerde ik tijdens mijn workout de tijd nuttig te besteden”.(1)

Nouwen wordt gezien als één van de grondleggers van de monastieke beweging.(3) De monastieke beweging (4) is gebaseerd op de contemplatieve leren en gebed van de eerste monniken, de eremieten. Dit zijn de zogenoemde woestijnvaders. De nieuwe monastieke beweging, waar Nouwen één van de grondleggers van is, is gebaseerd op het kloosterleven uit de eerste eeuwen van het christendom zoals mannen als de “heilige” Anthonius, Benedictus en Franciscus van Assisi. De vertegenwoordigers van de nieuwe monastieke beweging grijpen terug op de oude spiritualiteit.

Deze spiritualiteit is tegenwoordig bekend als de contemplatieve beweging. Dit is een mystieke leer die binnen steeds meer kerken en gemeenten ingang krijgt. Denk hierbij aan gebruiken als Lectio Divina,contemplatief gebed, soaken, kaarsen branden, de stilte zoeken, meditatie door de gedachten leeg te maken. Ook Taizé is hier een voorbeeld van, net als het volgen van retraites. Deze leer heeft ondermeer meegeholpen aan de vorming van de oecumenische eenwording en het meer en meer samenkomen van evangelische en katholieke kerken.

Henri Nouwen wordt door velen geciteerd, zijn boeken worden door enorme aantallen mensen gelezen en zijn onderwijs binnen kerken en gemeenten aan vele geleerd. Toch blijkt aan het einde van zijn leven dat de kijk die hij heeft op het christelijke geloof absoluut tegengesteld is aan de Bijbel.

Hoe ver de invloed van Nouwen reikt blijkt wel uit de vraag die iemand stelde op een reformatorische site.(5)  De vraagsteller schrijft: “Wat moet ik denken van Henri Nouwen. Ik heb een aantal boeken van hem gelezen en het valt me op dat hij erg onBijbelse denkbeelden gebruikt zoals alle mensen zijn geliefd, je kunt ook zonder Jezus zalig worden en visioenen van de Dalai Lama. Het antwoord wat de vraagsteller krijgt maakt, naar mijn idee duidelijk, hoe zeer mensen waarde hechten aan de woorden van Nouwen, ondanks dat zijn leer niet in lijn is met de Bijbel. Het is een zeer uitgebreid antwoord wat gegeven wordt door de directrice van de Evangelische Hogeschool. Haar antwoord laat zien hoe het onderwijs van Nouwen meewerkt aan de oecumenische eenwording en hoe zijn leer binnen gedrongen is in het evangelische onderwijs.

Henri Nouwen leert dat er meerdere wegen zijn die tot God leiden. Zo schrijft hij in één van zijn overdenkingen het volgende: “Religieuze leiders, priesters, voorgangers, rabbi’s en imams kunnen bewonderd en hoog ge acht worden maar ook gehaat en veracht. We verwachten dat onze religieuze leiders ons dichter bij God brengen door hun gebeden, onderwijs en leiding”.(6)

Hij roept zijn lezers in het boek “The essentials”, in het Nederlands “Hier en nu leven in de Geest” op om de weg van de Dalai Lama te gaan en : “Via meditatie het lijden van de wereld diep in je door laten dringen en het daar om laten vormen tot liefde”. Het wordt echter nog erger. Hij zegt: “Is de weg die de Dalai Lama ging niet ook de weg van Christus”? Kort voor zijn dood en verrijzenis zei hij: “Wanneer ik van de aarde omhoog geheven ben, zal ik allen tot Mij trekken”. Jezus nam al het lijden van alle mensen op zich en maakte er een offer van barmhartigheid aan zijn Vader van. In zijn voetspoor moeten wij volgen.”.(7,8)  De Dalai Lama is een boeddhist, wat heeft zijn occulte leer gemeen met de Here Jezus?

In hetzelfde boek leert hij zijn lezers ook om door middel van korte zinnen mantra’s te bidden. Neem een woord of korte zin en herhaal dit langzaam keer op keer.

Een ander, tegenwoordig steeds populairder wordende bezigheid, is het bidden tot iconen. In zijn boek “In het huis van de Heer, bidden met iconen” wijst hij zijn lezers op het belang hiervan. Hij schrijft: Voor jou die deze meditatie gaat lezen, is het belangrijk dat je met een volledig geconcentreerde aandacht naar de iconen kijkt en dat je met hen bidt… Dan zijn deze iconen van jou geworden en kunnen ze jou bij dag en bij nacht leiden, in goede en in kwade dagen, wanneer je je verdrietig voelt en wanneer je blij bent. Zij zullen gaan spreken over de unieke weg die God heeft uitgekozen om jou lief te hebben. (9)

Wat Nouwen hier leert gaat recht tegen de Bijbel in. Iconen die ons lijden en de weg tot God leren, bidden tot iconen voor leiding?

4 U zult voor uzelf geen beeld maken, geen enkele afbeelding van wat boven in de hemel, of beneden op de aarde of in het water onder de aarde is. 5 U zult zich daarvoor niet neerbuigen, en die niet dienen, want Ik, de HEERE, uw God, ben een na-ijverig God, Die de misdaad van de vaderen vergeldt aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten, Ex.20:4-5

De visie die Henri Nouwen heeft op redding is afwijkend van de Bijbel. Het meest duidelijk is wat hij aan het eind van zijn leven schrijft  in zijn dagboek Sabatical Journey: ”Vandaag de dag ben ik er persoonlijk van overtuigd dat, terwijl Jezus kwam om de deur naar Gods huis te openen, alle mensen binnen kunnen komen door die deur, of ze Jezus kennen of niet. Vandaag de dag zie ik het als mijn roeping om ieder persoon te helpen om zijn of haar eigen weg tot God te vinden. (Bron): Henri Nouwen, Sabbatical Journey (New York, NY: Crossroad Publishing, 1998), p. 51.

Dit in tegenstelling tot wat de Here Jezus zegt:

6 Jezus zei tegen hem: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij. Joh. 14:6

Nouwen was een katholieke priester; zijn leer bevat vele ideeën uit occulte religies en hij verkondigt een vals evangelie. Toch  worden zijn boeken en zijn onderwijs in steeds meer kerken en gemeenten onderwezen en aangeprezen.

3 Want er zal een tijd komen dat zij de gezonde leer niet zullen verdragen, maar dat zij zullen zoeken wat het gehoor streelt, en voor zichzelf leraars zullen verzamelen overeenkomstig hun eigen begeerten. 4 Ze zullen hun gehoor van de waarheid afkeren en zich keren tot verzinsels. 2 Tim. 4:3-4

 

Geraadpleegde bronnen:

1) http://www.lighthousetrailsresearch.com/blog/?p=17941

2) http://web.archive.org/web/20050306004007/http://www.pastors.com/RWMT/?ID=54

3) https://nl.wikipedia.org/wiki/Henri_Nouwen

4)http://www.protestantsekerk.nl/Lists/PKN-Bibliotheek/Pionieren%20Verkenning%20monastiek%20pionieren_okt2015.pdf

5) http://www.refoweb.nl/vragenrubriek/22338/boeken-van-henri-nouwen/

6) http://henrinouwen.org/

7)https://books.google.nl/books?id=h_MiVEzUQvIC&pg=PA37&lpg=PA37&dq=henri+nouwen+dalai+lama&source=bl&ots=n5qG3ddLhw&sig=b1T1cRZneS6pcb5oDOnh1KqS66k&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwjp6patp4bMAhVC3A4KHat-DJ8Q6AEIOjAF#v=onepage&q=henri%20nouwen%20dalai%20lama&f=false

8)https://books.google.nl/books?id=1boCAAAAQBAJ&pg=PT26&lpg=PT26&dq=henri+nouwen+dalai+lama&source=bl&ots=CN1tLZU6u0&sig=gr1CGN_J-BgxATSz7Vkc-CjCch8&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwjp6patp4bMAhVC3A4KHat-DJ8Q6AEITTAJ#v=onepage&q=henri%20nouwen%20dalai%20lama&f=false

9) http://nl.orthodoxlogos.com/bookcatalog_more3725_in-het-huis-van-de-heerbr-bidden-met-iconen.html

https://stichting-promise.nl/schriftgezag/henri-nouwen-over-de-weg-tot-god.htm

http://www.lighthousetrailsresearch.com/nouwenbuddhism.htm